WIIS

集合

集合演算における分配律

目次

Mailで保存
Xで共有

分配律

集合\(A,B,C\)を任意に選んだとき、以下の相等関係\begin{eqnarray*}\left( a\right) \ A\cap \left( B\cup C\right) &=&\left( A\cap B\right) \cup
\left( A\cap C\right) \\
\left( b\right) \ A\cup \left( B\cap C\right) &=&\left( A\cup B\right) \cap
\left( A\cup C\right)
\end{eqnarray*}がともに成り立ちます。共通部分と和集合の間に成立する以上の性質を分配律(distributive law)と呼びます。

集合\(A\)が与えられたとき、それと和集合\(B\cup C\)との共通部分をとる場合には、\(B,C\)それぞれとの共通部分をとった上で、得られた集合どうしの和集合をとってもよいことを\(\left( a\right) \)は保証します。逆もまた成立します。

集合\(A\)が与えられたとき、それと共通部分\(B\cap C\)との和集合をとる場合には、\(B,C\)それぞれとの和集合をとった上で、得られた集合どうしの共通部分をとってもよいことを\(\left( b\right) \)は保証します。逆もまた成立します。

命題(分配律)
任意の集合\(A,B,C\)に対して、\begin{eqnarray*}\left( a\right) \ A\cap \left( B\cup C\right) &=&\left( A\cap B\right) \cup
\left( A\cap C\right) \\
\left( b\right) \ A\cup \left( B\cap C\right) &=&\left( A\cup B\right) \cap
\left( A\cup C\right)
\end{eqnarray*}が成り立つ。

証明

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

例(分配律)
集合\(A,B,C\)がそれぞれ、\begin{eqnarray*}A &=&\left\{ 1,2,3\right\} \\
B &=&\left\{ 2,3,4\right\} \\
C &=&\left\{ 3,4,5\right\}
\end{eqnarray*}と定義されているとき、\begin{eqnarray*}
A\cap \left( B\cup C\right) &=&\left\{ 1,2,3\right\} \cap \left( \left\{
2,3,4\right\} \cup \left\{ 3,4,5\right\} \right) \\
&=&\left\{ 1,2,3\right\} \cap \left\{ 2,3,4,5\right\} \\
&=&\left\{ 2,3\right\}
\end{eqnarray*}である一方で、\begin{eqnarray*}
\left( A\cap B\right) \cup \left( A\cap C\right) &=&\left( \left\{
1,2,3\right\} \cap \left\{ 2,3,4\right\} \right) \cup \left( \left\{
1,2,3\right\} \cap \left\{ 3,4,5\right\} \right) \\
&=&\left\{ 2,3\right\} \cup \left\{ 3\right\} \\
&=&\left\{ 2,3\right\}
\end{eqnarray*}となるため、分配律\begin{equation*}
A\cap \left( B\cup C\right) =\left( A\cap B\right) \cup \left( A\cap
C\right)
\end{equation*}が成立しています。同様に、\begin{eqnarray*}
A\cup \left( B\cap C\right) &=&\left\{ 1,2,3\right\} \cup \left( \left\{
2,3,4\right\} \cap \left\{ 3,4,5\right\} \right) \\
&=&\left\{ 1,2,3\right\} \cup \left\{ 3,4\right\} \\
&=&\left\{ 1,2,3,4\right\}
\end{eqnarray*}である一方で、\begin{eqnarray*}
\left( A\cup B\right) \cap \left( A\cup C\right) &=&\left( \left\{
1,2,3\right\} \cup \left\{ 2,3,4\right\} \right) \cap \left( \left\{
1,2,3\right\} \cup \left\{ 3,4,5\right\} \right) \\
&=&\left\{ 1,2,3,4\right\} \cap \left\{ 1,2,3,4,5\right\} \\
&=&\left\{ 1,2,3,4\right\}
\end{eqnarray*}となるため、分配律\begin{equation*}
A\cup \left( B\cap C\right) =\left( A\cup B\right) \cap \left( A\cup
C\right)
\end{equation*}が成立しています。以上の結果は先の命題の主張と整合的です。

例(分配律)
集合\(A,B,C,D\)を任意に選んだとき、\begin{eqnarray*}&&A\cap B \\
&&B\cap C \\
&&C\cap D
\end{eqnarray*}はいずれも集合であるため、分配律より、\begin{eqnarray*}
\left( a\right) \ \left( A\cap B\right) \cap \left( \left( B\cap C\right)
\cup \left( C\cap D\right) \right) &=&\left( \left( A\cap B\right) \cap
\left( B\cap C\right) \right) \cup \left( \left( A\cap B\right) \cap \left(
C\cap D\right) \right) \\
\left( b\right) \ \left( A\cap B\right) \cup \left( \left( B\cap C\right)
\cap \left( C\cap D\right) \right) &=&\left( \left( A\cap B\right) \cup
\left( B\cap C\right) \right) \cap \left( \left( A\cap B\right) \cup \left(
C\cap D\right) \right)
\end{eqnarray*}がともに成り立ちます。

例(分配律)
集合\(A,B\)を任意に選んだとき、\begin{eqnarray*}A\cap \left( B\cup A\right) &=&\left( A\cap B\right) \cup \left( A\cap
A\right) \quad \because \text{分配律} \\
&=&\left( A\cap B\right) \cup A\quad \because \text{ベキ等律} \\
&=&A\cup \left( B\cap A\right) \quad \because \text{交換律}
\end{eqnarray*}が成り立ちます。つまり、\(A\cap \left( B\cup A\right) \)において\(\cap \)と\(\cup \)を入れ替えると新たな論理式\(A\cup \left( B\cap A\right) \)が得られますが、これらは等しい集合です。

 

後ろからの分配

集合\(A,B,C\)を任意に選んだとき、\begin{align*}\left( A\cup B\right) \cap C& =C\cap \left( A\cup B\right) \quad \because
\text{交換律} \\
& =\left( C\cap A\right) \cup \left( C\cap B\right) \quad \because \text{分配律} \\
& =\left( A\cap C\right) \cup \left( B\cap C\right) \quad \because \text{交換律}
\end{align*}すなわち、\begin{equation*}
\left( A\cup B\right) \cap C=\left( A\cap C\right) \cup \left( B\cap
C\right)
\end{equation*}を得ます。共通部分と和集合の立場を逆にした場合にも、\begin{align*}
\left( A\cap B\right) \cup C& =C\cup \left( A\cap B\right) \quad \because
\text{交換律} \\
& =\left( C\cup A\right) \cap \left( C\cup B\right) \quad \because \text{分配律} \\
& =\left( A\cup C\right) \cap \left( B\cup C\right) \quad \because \text{交換律}
\end{align*}すなわち、\begin{equation*}
\left( A\cap B\right) \cup C=\left( A\cup C\right) \cap \left( B\cup
C\right)
\end{equation*}を得ます。

命題(後ろからの分配)

任意の集合\(A,B,C\)に対して、\begin{eqnarray*}\left( a\right) \ \left( A\cup B\right) \cap C &=&\left( A\cap C\right) \cup
\left( B\cap C\right) \\
\left( b\right) \ \left( A\cap B\right) \cup C &=&\left( A\cup C\right) \cap
\left( B\cup C\right)
\end{eqnarray*}が成り立つ。

 

分配律の一般化

4つの集合\(A,B,C,D\)が与えられたとき、\begin{eqnarray*}A\cap \left( B\cup C\cup D\right) &=&A\cap \left( \left( B\cup C\right)
\cup D\right) \quad \because \text{結合律} \\
&=&\left( A\cap \left( B\cup C\right) \right) \cup \left( A\cap D\right)
\quad \because \text{分配律} \\
&=&\left( A\cap B\right) \cup \left( A\cap C\right) \cup \left( A\cap
D\right) \quad \because \text{分配律}
\end{eqnarray*}すなわち、\begin{equation*}
A\cap \left( B\cup C\cup D\right) =\left( A\cap B\right) \cup \left( A\cap
C\right) \cup \left( A\cap D\right)
\end{equation*}を得ます。共通部分と和集合の立場を逆にした場合にも、\begin{eqnarray*}
A\cup \left( B\cap C\cap D\right) &=&A\cup \left( \left( B\cap C\right)
\cap D\right) \quad \because \text{結合律} \\
&=&\left( A\cup \left( B\cap C\right) \right) \cap \left( A\cup D\right)
\quad \because \text{分配律} \\
&=&\left( A\cup B\right) \cap \left( A\cup C\right) \cap \left( A\cup
D\right) \quad \because \text{分配律}
\end{eqnarray*}すなわち、\begin{equation*}
A\cup \left( B\cap C\cap D\right) =\left( A\cup B\right) \cap \left( A\cup
C\right) \cap \left( A\cup D\right)
\end{equation*}を得ます。

集合の個数を増やした場合にも同様の議論が成立します。つまり、有限\(n+1\)個の集合\(A,B_{1},\cdots ,B_{n}\)に関して、\begin{eqnarray*}\left( a\right) \ A\cap \left( B_{1}\cup \cdots \cup B_{n}\right) &=&\left(
A\cap B_{1}\right) \cup \cdots \cup \left( A\cap B_{n}\right) \\
\left( b\right) \ A\cup \left( B_{1}\cap \cdots \cap B_{n}\right) &=&\left(
A\cup B_{1}\right) \cap \cdots \cap \left( A\cup B_{n}\right)
\end{eqnarray*}すなわち、\begin{eqnarray*}
\left( a\right) \ A\cap \left( \bigcup\limits_{i=1}^{n}B_{i}\right)
&=&\bigcup\limits_{i=1}^{n}\left( A\cap B_{i}\right) \\
\left( b\right) \ A\cup \left( \bigcap\limits_{i=1}^{n}B_{i}\right)
&=&\bigcap\limits_{i=1}^{n}\left( A\cup B_{i}\right)
\end{eqnarray*}がともに成り立つということです。

命題(分配律の一般化)

有限\(n+1\)個の集合\(A,B_{1},\cdots ,B_{n}\)を任意に選んだとき、\begin{eqnarray*}\left( a\right) \ A\cap \left( \bigcup\limits_{i=1}^{n}B_{i}\right)
&=&\bigcup\limits_{i=1}^{n}\left( A\cap B_{i}\right) \\
\left( b\right) \ A\cup \left( \bigcap\limits_{i=1}^{n}B_{i}\right)
&=&\bigcap\limits_{i=1}^{n}\left( A\cup B_{i}\right)
\end{eqnarray*}が成り立つ。

証明

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

 

演習問題

問題(分配律)
任意の集合\(A,B,C,D\)について、\begin{equation*}\left( A\cup B\right) \cap \left( C\cup D\right) =\left( A\cap C\right) \cup
\left( A\cap D\right) \cup \left( B\cap C\right) \cup \left( B\cap D\right)
\end{equation*}が成り立つことを証明してください。

解答を見る

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

問題(分配律)
任意の集合\(A,B,C\)について、\begin{equation*}\left( A\cup B\right) \cap \left( A\cup C\right) \cap \left( B\cup C\right)
=\left( A\cap B\right) \cup \left( A\cap C\right) \cup \left( B\cap C\right)
\end{equation*}が成り立つことを証明してください。

解答を見る

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

問題(分配律)
任意の集合\(A,B,C\)について、以下のそれぞれが成り立つ場合には証明をし、成り立たない場合には反例を提示してください。\begin{eqnarray*}\left( a\right) \ \left( A\cap B\right) \backslash C &=&\left( A\backslash
C\right) \cap \left( B\backslash C\right) \\
\left( b\right) \ \left( A\cap B\right) \backslash C &=&\left( A\backslash
C\right) \cup \left( B\backslash C\right) \\
\left( c\right) \ \left( A\cup B\right) \backslash C &=&\left( A\backslash
C\right) \cap \left( B\backslash C\right) \\
\left( d\right) \ \left( A\cup B\right) \backslash C &=&\left( A\backslash
C\right) \cup \left( B\backslash C\right)
\end{eqnarray*}
解答を見る

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

関連知識

Mailで保存
Xで共有

質問とコメント

プレミアム会員専用コンテンツです

会員登録

有料のプレミアム会員であれば、質問やコメントの投稿と閲覧、プレミアムコンテンツ(命題の証明や演習問題とその解答)へのアクセスなどが可能になります。

ワイズのユーザーは年齢・性別・学歴・社会的立場などとは関係なく「学ぶ人」として対等であり、お互いを人格として尊重することが求められます。ユーザーが快適かつ安心して「学ぶ」ことに集中できる環境を整備するため、広告やスパム投稿、他のユーザーを貶めたり威圧する発言、学んでいる内容とは関係のない不毛な議論などはブロックすることになっています。詳細はガイドラインをご覧ください。

誤字脱字、リンク切れ、内容の誤りを発見した場合にはコメントに投稿するのではなく、以下のフォームからご連絡をお願い致します。

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録