WIIS

実ベクトル空間上の線形写像

回転変換行列

目次

Mailで保存
Xで共有

平面における回転変換

実数\(\theta \in \mathbb{R} \)を任意に選んだ上で、以下の行列\begin{equation*}M\left( \theta \right) =\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\in M_{2,2}\left( \mathbb{R} \right)
\end{equation*}を定義します。その上で、それぞれの列ベクトル\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{2}\)に対して、以下の列ベクトル\begin{eqnarray*}f_{M\left( \theta \right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left( \theta
\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{1}\cos \left( \theta \right) -x_{2}\sin \left( \theta \right) \\
x_{1}\sin \left( \theta \right) +x_{2}\cos \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を像として定める写像\begin{equation*}
f_{M\left( \theta \right) }:\mathbb{R} ^{2}\rightarrow \mathbb{R} ^{2}
\end{equation*}を定義します。行列から定義される写像は線形写像であるため\(f_{M\left( \theta \right) }\)は線形写像です。

平面上の点\(\left( x_{1},x_{2}\right) \in \mathbb{R} ^{2}\)が与えられたとき、これを円座標(極座標)に変換すると、\begin{equation*}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\end{array}\right) =\left(
\begin{array}{c}
r\cos \left( \phi \right) \\
r\sin \left( \phi \right)
\end{array}\right)
\end{equation*}になるものとします。この点を先の線形写像\(f_{M\left( \theta \right) }\)へ入力すると、以下の列ベクトル\begin{eqnarray*}f_{M\left( \theta \right) }\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\end{array}\right) &=&M\left( \theta \right) \left(
\begin{array}{c}
r\cos \left( \phi \right) \\
r\sin \left( \phi \right)
\end{array}\right) \\
&=&\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
r\cos \left( \phi \right) \\
r\sin \left( \phi \right)
\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
r\left[ \cos \left( \theta \right) \cos \left( \phi \right) -\sin \left(
\theta \right) \sin \left( \phi \right) \right] \\
r\left[ \cos \left( \theta \right) \sin \left( \phi \right) +\cos \left(
\phi \right) \sin \left( \theta \right) \right] \end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
r\cos \left( \phi +\theta \right) \\
r\sin \left( \phi +\theta \right)
\end{array}\right) \quad \because \text{加法定理}
\end{eqnarray*}が出力されます。変換の前後の2つの点\begin{equation*}
\left(
\begin{array}{c}
r\cos \left( \phi \right) \\
r\sin \left( \phi \right)
\end{array}\right) \rightarrow \left(
\begin{array}{c}
r\cos \left( \phi +\theta \right) \\
r\sin \left( \phi +\theta \right)
\end{array}\right)
\end{equation*}を比較すると明らかであるように、この線形写像\(f_{M\left( \theta \right) }\)は入力した点を原点を中心に\(\theta \)だけ回転させます。ただし、\(\theta >0\)の場合には反時計回りの回転であり、\(\theta <0\)の場合には時計回りの回転です。

線形写像\(f_{M\left( \theta \right) }\)が定義域\(\mathbb{R} ^{2}\)の標準基底ベクトル\(\boldsymbol{e}_{1},\boldsymbol{e}_{2}\in \mathbb{R} ^{2}\)に対して定める像は、\begin{eqnarray*}f_{M\left( \theta \right) }\left( \boldsymbol{e}_{1}\right) &=&\left(
\begin{array}{c}
\cos \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right)
\end{array}\right) \\
f_{M\left( \theta \right) }\left( \boldsymbol{e}_{2}\right) &=&\left(
\begin{array}{c}
\sin \left( \theta \right) \\
\cos \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{eqnarray*}です。

例(反時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( \frac{\pi }{2}\right) &=&\begin{pmatrix}
\cos \left( \frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( \frac{\pi }{2}\right) \\
\sin \left( \frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( \frac{\pi }{2}\right)
\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
0 & -1 \\
1 & 0\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( \frac{\pi }{2}\right) }:\mathbb{R} ^{2}\rightarrow \mathbb{R} ^{2}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{2}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( \frac{\pi }{2}\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left(
\frac{\pi }{2}\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
0 & -1 \\
1 & 0\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
-x_{2} \\
x_{1}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を原点を中心に反時計まわりに\(\frac{\pi }{2}\)だけ回転させる変換です。
例(時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( -\frac{\pi }{2}\right) &=&\begin{pmatrix}
\cos \left( -\frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( -\frac{\pi }{2}\right)
\\
\sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( -\frac{\pi }{2}\right)
\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 1 \\
-1 & 0\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( -\frac{\pi }{2}\right) }:\mathbb{R} ^{2}\rightarrow \mathbb{R} ^{2}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{2}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( -\frac{\pi }{2}\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left( -\frac{\pi }{2}\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 1 \\
-1 & 0\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{2} \\
-x_{1}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を原点を中心に時計まわりに\(\frac{\pi }{2}\)だけ回転させる変換です。

 

空間におけるx軸を回転軸とする回転変換

実数\(\theta \in \mathbb{R} \)を任意に選んだ上で、以下の行列\begin{equation*}M\left( \theta ,x\right) =\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & \cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
0 & \sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\in M_{3,3}\left( \mathbb{R} \right)
\end{equation*}を定義します。その上で、それぞれの列ベクトル\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、以下の列ベクトル\begin{eqnarray*}f_{M\left( \theta ,x\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left( \theta
,x\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & \cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
0 & \sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\cos \left( \theta \right) -x_{3}\sin \left( \theta \right) \\
x_{3}\cos \left( \theta \right) +x_{2}\sin \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を像として定める写像\begin{equation*}
f_{M\left( \theta ,x\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}
\end{equation*}を定義します。行列から定義される写像は線形写像であるため\(f_{M\left( \theta ,x\right) }\)は線形写像です。

空間上の点\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)が与えられたとき、\(yz\)平面上において原点を中心に点\(\left( x_{2},x_{3}\right) \)を反時計まわりに\(\theta \)だけ回転させることにより得られる点の座標は、\begin{equation*}\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) =\left(
\begin{array}{c}
x_{2}\cos \left( \theta \right) -x_{3}\sin \left( \theta \right) \\
x_{3}\cos \left( \theta \right) +x_{2}\sin \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{equation*}であり、これは列ベクトル\(f_{M\left( \theta ,x\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) \)の第2列目と第3列目と一致します。したがって、先の線形写像\(f_{M\left( \theta ,x\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) \)は入力した点\(\boldsymbol{x}\)の\(x\)座標を固定したまま、\(yz\)平面上において原点を中心に\(\theta \)だけ回転させる変換です。言い換えると、\(x\)軸を回転軸として\(\theta \)だけ回転させる変換です。ただし、\(\theta >0\)の場合には反時計回りの回転であり、\(\theta <0\)の場合には時計回りの回転です(右手系)。

例(反時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( \frac{\pi }{2},x\right) &=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & \cos \left( \frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( \frac{\pi }{2}\right)
\\
0 & \sin \left( \frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( \frac{\pi }{2}\right)
\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & -1 \\
0 & 1 & 0\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( \frac{\pi }{2},x\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( \frac{\pi }{2},x\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left(
\frac{\pi }{2},x\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & -1 \\
0 & 1 & 0\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
-x_{3} \\
x_{2}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を\(x\)軸を回転軸として\(\frac{\pi }{2}\)だけ反時計回りに回転させる変換です。
例(時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( -\frac{\pi }{2},x\right) &=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & \cos \left( -\frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) \\
0 & \sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( -\frac{\pi }{2}\right)
\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1 \\
0 & -1 & 0\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( -\frac{\pi }{2},x\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( -\frac{\pi }{2},x\right) }\left( \boldsymbol{x}\right)
&=&M\left( -\frac{\pi }{2},x\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1 \\
0 & -1 & 0\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{3} \\
-x_{2}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を\(x\)軸を回転軸として\(\frac{\pi }{2}\)だけ時計回りに回転させる変換です。

 

空間におけるy軸を回転軸とする回転変換

実数\(\theta \in \mathbb{R} \)を任意に選んだ上で、以下の行列\begin{equation*}M\left( \theta ,y\right) =\begin{pmatrix}
0 & \cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
0 & 1 & 0 \\
0 & \sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\in M_{3,3}\left( \mathbb{R} \right)
\end{equation*}を定義します。その上で、それぞれの列ベクトル\(\boldsymbol{x} \in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、以下の列ベクトル\begin{eqnarray*}f_{M\left( \theta ,y\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left( \theta
,y\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & 0 & -\sin \left( \theta \right) \\
0 & 1 & 0 \\
\sin \left( \theta \right) & 0 & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{1}\cos \left( \theta \right) -x_{3}\sin \left( \theta \right) \\
x_{2} \\
x_{3}\cos \left( \theta \right) +x_{1}\sin \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を像として定める写像\begin{equation*}
f_{M\left( \theta ,y\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}
\end{equation*}を定義します。行列から定義される写像は線形写像であるため\(f_{M\left( \theta ,y\right) }\)は線形写像です。

空間上の点\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)が与えられたとき、\(xz\)平面上において原点を中心に点\(\left( x_{1},x_{3}\right) \)を反時計まわりに\(\theta \)だけ回転させることにより得られる点の座標は、\begin{equation*}\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{3}\end{array}\right) =\left(
\begin{array}{c}
x_{1}\cos \left( \theta \right) -x_{3}\sin \left( \theta \right) \\
x_{3}\cos \left( \theta \right) +x_{1}\sin \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{equation*}であり、これは列ベクトル\(f_{M\left( \theta ,y\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) \)の第1列目と第3列目と一致します。したがって、先の線形写像\(f_{M\left( \theta ,y\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) \)は入力した点\(\boldsymbol{x}\)の\(y\)座標を固定したまま、\(xz\)平面上において原点を中心に\(\theta \)だけ回転させる変換です。言い換えると、\(y\)軸を回転軸として\(\theta \)だけ回転させる変換です。ただし、\(\theta >0\)の場合には反時計回りの回転であり、\(\theta <0\)の場合には時計回りの回転です(右手系)。

例(反時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( \frac{\pi }{2},y\right) &=&\begin{pmatrix}
0 & \cos \left( \frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( \frac{\pi }{2}\right)
\\
0 & 1 & 0 \\
0 & \sin \left( \frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( \frac{\pi }{2}\right)
\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 0 & -1 \\
0 & 1 & 0 \\
0 & 1 & 0\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( \frac{\pi }{2},y\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( \frac{\pi }{2},y\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left(
\frac{\pi }{2},y\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 0 & -1 \\
0 & 1 & 0 \\
0 & 1 & 0\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
-x_{3} \\
x_{2} \\
x_{2}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を\(y\)軸を回転軸として\(\frac{\pi }{2}\)だけ反時計回りに回転させる変換です。
例(時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( -\frac{\pi }{2},y\right) &=&\begin{pmatrix}
0 & \cos \left( -\frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) \\
0 & 1 & 0 \\
0 & \sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( -\frac{\pi }{2}\right)
\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 0 & 1 \\
0 & 1 & 0 \\
0 & -1 & 0\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( -\frac{\pi }{2},y\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( -\frac{\pi }{2},y\right) }\left( \boldsymbol{x}\right)
&=&M\left( -\frac{\pi }{2},y\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 0 & 1 \\
0 & 1 & 0 \\
0 & -1 & 0\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{3} \\
x_{2} \\
-x_{2}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を\(y\)軸を回転軸として\(\frac{\pi }{2}\)だけ時計回りに回転させる変換です。

 

空間におけるz軸を回転軸とする回転変換

実数\(\theta \in \mathbb{R} \)を任意に選んだ上で、以下の行列\begin{equation*}M\left( \theta ,z\right) =\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) & 0 \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right) & 0 \\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}\in M_{3,3}\left( \mathbb{R} \right)
\end{equation*}を定義します。その上で、それぞれの列ベクトル\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、以下の列ベクトル\begin{eqnarray*}f_{M\left( \theta ,z\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left( \theta
,z\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) & 0 \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right) & 0 \\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{1}\cos \left( \theta \right) -x_{2}\sin \left( \theta \right) \\
x_{2}\cos \left( \theta \right) +x_{1}\sin \left( \theta \right) \\
x_{3}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を像として定める写像\begin{equation*}
f_{M\left( \theta ,z\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}
\end{equation*}を定義します。行列から定義される写像は線形写像であるため\(f_{M\left( \theta ,z\right) }\)は線形写像です。

空間上の点\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)が与えられたとき、\(xy\)平面上において原点を中心に点\(\left( x_{1},x_{2}\right) \)を反時計まわりに\(\theta \)だけ回転させることにより得られる点の座標は、\begin{equation*}\begin{pmatrix}
\cos \left( \theta \right) & -\sin \left( \theta \right) \\
\sin \left( \theta \right) & \cos \left( \theta \right)
\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2}\end{array}\right) =\left(
\begin{array}{c}
x_{1}\cos \left( \theta \right) -x_{2}\sin \left( \theta \right) \\
x_{2}\cos \left( \theta \right) +x_{1}\sin \left( \theta \right)
\end{array}\right)
\end{equation*}であり、これは列ベクトル\(f_{M\left( \theta ,z\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) \)の第1列目と第2列目と一致します。したがって、先の線形写像\(f_{M\left( \theta ,z\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) \)は入力した点\(\boldsymbol{x}\)の\(z\)座標を固定したまま、\(xy\)平面上において原点を中心に\(\theta \)だけ回転させる変換です。言い換えると、\(z\)軸を回転軸として\(\theta \)だけ回転させる変換です。ただし、\(\theta >0\)の場合には反時計回りの回転であり、\(\theta <0\)の場合には時計回りの回転です(右手系)。

例(反時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( \frac{\pi }{2},z\right) &=&\begin{pmatrix}
\cos \left( \frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( \frac{\pi }{2}\right) & 0
\\
\sin \left( \frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( \frac{\pi }{2}\right) & 0
\\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
0 & -1 & 0 \\
1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( \frac{\pi }{2},z\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( \frac{\pi }{2},z\right) }\left( \boldsymbol{x}\right) &=&M\left(
\frac{\pi }{2},z\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
0 & -1 & 0 \\
1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
-x_{2} \\
x_{1} \\
x_{3}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を\(z\)軸を回転軸として\(\frac{\pi }{2}\)だけ反時計回りに回転させる変換です。
例(時計回りの直角回転)
以下の行列\begin{eqnarray*}
M\left( -\frac{\pi }{2},z\right) &=&\begin{pmatrix}
\cos \left( -\frac{\pi }{2}\right) & -\sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) &
0 \\
\sin \left( -\frac{\pi }{2}\right) & \cos \left( -\frac{\pi }{2}\right) & 0
\\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}
\\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 1 & 0 \\
-1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}\end{eqnarray*}から定義される線形変換\(f_{M\left( -\frac{\pi }{2},z\right) }:\mathbb{R} ^{3}\rightarrow \mathbb{R} ^{3}\)はそれぞれの\(\boldsymbol{x}\in \mathbb{R} ^{3}\)に対して、\begin{eqnarray*}f_{M\left( -\frac{\pi }{2},z\right) }\left( \boldsymbol{x}\right)
&=&M\left( -\frac{\pi }{2},z\right) \boldsymbol{x} \\
&=&\begin{pmatrix}
0 & 1 & 0 \\
-1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1\end{pmatrix}\left(
\begin{array}{c}
x_{1} \\
x_{2} \\
x_{3}\end{array}\right) \\
&=&\left(
\begin{array}{c}
x_{2} \\
-x_{1} \\
x_{3}\end{array}\right)
\end{eqnarray*}を定めます。これは入力した点を\(z\)軸を回転軸として\(\frac{\pi }{2}\)だけ時計回りに回転させる変換です。

 

演習問題

問題(点の回転)
平面\(\mathbb{R} ^{2}\)上に存在する点\(\left(1,-2\right) \)を原点を中心に反時計回りに60度だけ回転することにより得られる点の座標を求めてください。
解答を見る

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

問題(点の回転)
平面\(\mathbb{R} ^{2}\)上に存在する点\(\left(2,3\right) \)を原点を中心に反時計回りに90度だけ回転することにより得られる点の座標を求めてください。
解答を見る

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

問題(点の回転)
空間\(\mathbb{R} ^{3}\)上に存在する点\(\left(5,2,6\right) \)を\(x\)軸を回転軸として反時計回りに180度だけ回転することにより得られる点の座標を求めてください。
解答を見る

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録

関連知識

Mailで保存
Xで共有

質問とコメント

プレミアム会員専用コンテンツです

会員登録

有料のプレミアム会員であれば、質問やコメントの投稿と閲覧、プレミアムコンテンツ(命題の証明や演習問題とその解答)へのアクセスなどが可能になります。

ワイズのユーザーは年齢・性別・学歴・社会的立場などとは関係なく「学ぶ人」として対等であり、お互いを人格として尊重することが求められます。ユーザーが快適かつ安心して「学ぶ」ことに集中できる環境を整備するため、広告やスパム投稿、他のユーザーを貶めたり威圧する発言、学んでいる内容とは関係のない不毛な議論などはブロックすることになっています。詳細はガイドラインをご覧ください。

誤字脱字、リンク切れ、内容の誤りを発見した場合にはコメントに投稿するのではなく、以下のフォームからご連絡をお願い致します。

プレミアム会員専用コンテンツです
ログイン】【会員登録